5.4. X11 instellen

5.4.1. Voorbereiding

Voordat er wordt begonnen met het instellen van X11 is de volgende informatie van de te installeren machine nodig:

• Monitor specificaties

• Chipset van de videokaart

• Geheugen van de videokaart

De specificaties van de monitor worden door X11 gebruikt om de resolutie en ververssnelheid te bepalen. Deze specificaties kunnen normaal gesproken verkregen worden uit de bij de monitor geleverde documentatie of van de website van de leverancier. Er zijn twee nummerreeksen nodig: de horizontale scansnelheid (scan rate) en de vertikale syncronisatiesnelheid (vertical synchronization).

De chipset van de videokaart bepaalt welk stuurprogramma X11 gebruikt om de grafische hardware aan te spreken. Bij de meeste chipsets kan dit automatisch bepaald worden, maar het is altijd handig om dit te weten voor het geval de automatische detectie niet correct werkt.

Het geheugen op de videokaart bepaalt de resolutie en kleurdiepte waarmee het systeem kan werken. Dit is belangrijk omdat de gebruiker zo de grenzen van zijn systeem kent.

5.4.2. X11 instellen

Het instellen van X11 bestaat uit meerdere stappen. De eerste stap is het bouwen van een instellingenbestand. Dit kan met:

# Xorg -configure

In het geval van XFree86 is dat:

# XFree86 -configure

Dit genereert een kaal X11 instellingbestand in de map /root met de naam xorg.conf.new. Feitelijk wordt bepaald waar de map staat door hoe er superuser rechten zijn verkregen. $HOME is anders bij gebruik van su(1) of bij direct aanmelden. Het X11 programma probeert dan de grafische hardware te detecteren en schrijft een instellingenbestand dat de juiste stuurprogramma's laadt voor de gevonden hardware van het systeem.

De volgende stap is het testen van de bestaande instellingen om te controleren of Xorg met de grafische kaart van het doelsysteem kan werken. Dit kan met:

# Xorg -config xorg.conf.new

Voor XFree86 gebruikers:

# XFree86 -xf86config XF86Config.new

Als er een zwart/grijs rooster en een X muis cursor verschijnen was de instelling successvol. Om de test te stoppen dient gelijktijdig op Ctrl+Alt+Backspace gedrukt te worden.

Nu moet xorg.conf.new (of XF86Config.new als XFree86 wordt gebruikt) worden aangepast aan de smaak van de gebruiker. Hiervoor moet het bestand in een teksteditor zoals emacs(1) of ee(1) worden geladen. Eerst moeten de frequenties van de monitor toegevoegd worden. Die zijn meestal weergegeven als horizontale en vertikale synchronisatiesnelheid. Deze waarden worden toegevoegd aan xorg.conf.new in het onderdeel "Monitor":

Section "Monitor"
        Identifier   "Monitor0"
        VendorName   "Monitor Vendor"
        ModelName    "Monitor Model"
        HorizSync    30-107
        VertRefresh  48-120
EndSection

In het instellingenbestand kunnen de sleutelwoorden HorizSync en VertRefresh missen. Als ze er niet staan, moeten ze toegevoegd worden met de juiste horizontale synchronisatiesnelheid achter het HorizSync sleutelwoord en de vertikale synchronisatiesnelheid achter het VertRefresh sleutelwoord. In het bovenstaande voorbeeld werden de gegevens van de monitor ingevoerd.

X kan DPMS (Energy Star) eigenschappen gebruiken bij monitoren die dit ondersteunen. xset(1) regelt de time-outs en kan de statussen standby, suspend of uit forceren. Om DPMS eigenschappen voor een monitor te activeren, moet de volgende regel toegevoegd worden aan de monitor sectie:

        Option       "DPMS"

Als het instellingenbestand xorg.conf.new (of XF86Config.new) toch open staat in de editor dan kan ook meteen de gewenste standaardresolutie en kleurdiepte gekozen worden. Dit staat in het onderdeel "Screen":

Section "Screen"
        Identifier "Screen0"
        Device     "Card0"
        Monitor    "Monitor0"
        DefaultDepth 24
        SubSection "Display"
                Viewport  0 0
                Depth     24
                Modes     "1024x768"
        EndSubSection
EndSection

Het sleutelwoord DefaultDepth beschrijft de kleurdiepte die standaard wordt gebruikt. Met de commandoregeloptie -depth van Xorg(1) (of XFree86(1)) kan dit overschreven worden. Het sleutelwoord Modes beschrijft de resolutie waarmee gewerkt wordt bij de opgegeven kleurdiepte. Alleen VESA standaarden die door de grafische kaart van het systeem worden gedefinieerd worden ondersteund. In het voorbeeld hierboven is de standaardkleurdiepte 24 bits per pixel. Bij deze kleurdiepte is de toegestane resolutie 1024 bij 768 pixels.

Als alles is ingesteld, moet het instellingenbestand op een plaats gezet worden waar Xorg(1) (of XFree86(1)) het kan vinden. Dit is meestal /etc/X11/xorg.conf of /usr/X11R6/etc/X11/xorg.conf (voor XFree86 heet het /etc/X11/XF86Config of /usr/X11R6/etc/X11/XF86Config):

# cp xorg.conf.new /etc/X11/xorg.conf

Voor XFree86:

# cp XF86Config.new /etc/X11/XF86Config

Het instellen van X11 is nu gereed. Om XFree86 4.X te kunnen starten met startx(1) dient de x11/wrapper port geïnstalleert te worden. Xorg heeft wrappercode en heeft geen extra wrapper nodig. De X11 server kan ook gestart worden met xdm(1).

5.4.3. Bijzondere instellingen

Option "NoDDC"